MİM-AD SEMiNERLERİ 15 Ocak 2025 19:30 Baharak Tabibi

MİM-AD SEMiNERLERİ

15 Ocak 2025 19:30

PAHLAVİ MODERNLEŞMESİNDE YARATICI KADINLARIN GİZLİ KALMIŞ PORTRELERİ:  

KADIN MİMARLAR KONGRESİNİN YENİDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Dr. Baharak TABİBİ

Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta yollayarak adınızı-soyadınızı ve e-posta adresinizi bildiriniz. Katılım bağlantısı eposta yoluyla tarafınıza yollanacaktır.

Pahlavi döneminde, hem yüksek kültürün hem de devlet feminizminin tezahüründe meydana gelen yaklaşım değişimi rastlantısal değildi. İkisi de aynı ideolojik gündemin ayrılmaz birer parçasıydı: modernitenin gündemi. Her ikisi de iki Pahlavi hükümdarı Reza Şah ve halefisi Muhammed Reza Şah’ın siyasi düşünce yapılarının somut birer parçasıydı. Her ikisi de emperyal gücü ellerinde bulundursalar da, ikisinin ortak özelliği, Şahbanu Farah Pahlavi ve onun çevresindeki modern İran kadın sanatçı ve mimarlarında saklıydı. Şahbanu’nun gücü, yalnızca İran tarihinde resmi olarak ilk taçlandırılan kraliçe olmasından degil, aynı zamanda devletin tüm işlerinde yasal otorite olarak tanınan nihai bir kadın modeli rolünü üstlenmesinden kaynaklanıyordu. Mimarlık eğitimi alan ve tahta geçme hakkını kazanan şahbanu, İran Monarşisinin son on yılında devletin kültürel gündemini oluşturacak konumdaydı. Çeşitli ulusal ve uluslararası etkinliklere hamilik eden şahbanu’nun salt kadın mimarlara yönelik düzenlediği kongre, hükümetin toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen, modern İran ve mimarisini inşa etmede kadınların temsilini meşrulaştıran bir girişim olarak görülebilir. Kısacası, devrim öncesi dönemde, yüksekkültür ve feminizm, ütopyacı bir modernitenin nihai belirleyici unsurları arasında tanımlanırken, kadın sanatçı ve mimarlar da devletin ideolojik işeleyişini tasarlayan ve uygulayan özneler olarak onlara önceden tanımlanmış rolleri üstlenmeye başladılar; bu politika ve onun mimari ifadesi arasındaki ilişkiyi kaçınılmaz kıldı.