MİM-AD Seminerleri 22 Kasım 2022 saat: 19:30, Ayhan Han semineri:

MİM-AD Seminerleri 22 Kasım 2022 saat: 19:30, Ayhan Han semineri:

SIĞDİPTEN BACAYA BİR MAHALLEYİ PLANLAMA, İMAR VE HARİTALANDIRMA: LANGA YENİKAPI DOLGU ALANI VE YALI MAHALLESİ (1760-1820)

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

“Sığdipten Bacaya Bir Mahalleyi Planlama, İmar ve Haritalandırma: Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1760-1820)” başlığını taşıyan bu sunum, Langa Yenikapı Limanı’nın doldurulması ve dolgu alan üzerine inşa edilen Yalı Mahallesi’nin imar sürecini konu edinmektedir.

Sunum ana hatlarıyla iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, kıyı set duvarlarının örülmesi ve limanın molozla doldurulmasını konu edinir. Limanın doldurulması ve üzerine bir mahalle inşa edilmesi, 1760’ta inşasına başlanan Laleli Çeşme Camii projesinin temel hafriyatından çıkan moloz sorununa bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Proje, alanının zorluğundan ötürü dönemin mimarlık ve mühendislik bilgisinin uygulama sahasına dönüşmüştür. Proje alanına ayrılan emek ve sermayenin tazmin edilmesi, konut yapımı ve pazarlanmasına yönelik bir kentsel dönüşüm modelini gerekli kılmıştır. Bu model, konutların yapı adalarına daha yoğun, ekonomik ve mali kaynak üretme amaçlı yerleştirilmesinden yerleşke içerisinde her bir mevkiinin cazibesinin yükseltilmesine değin geniş bir faaliyet alanında ifadesini bulmuştur.

Sunumun ikinci kısmı, söz konusu modelin uygulama sahası olan Yalı Mahalle’sinin imarına ayrılmıştır. Mahalle kent tarihi araştırmaları açısından özel bir öneme sahiptir, çünkü liman dolgusunu takip eden yapılaşma sürecini takip edebildiğimiz veri tabanına sahibiz. Söz konusu veri tabanı 1768 senesine kadar, mahallede kiraya verilen ilk konut ve dükkân tipi yapıların yapı bilgisi, kiracısı ve sözleşme şartlarını içermektedir. Söz konusu veri kaynağının bir benzeri 1819 senesine ait mahalledeki mevcut yapıların listesini içeren başka bir veri kaynağında bulunmuştur. Her iki veri kaynağı, Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) yöntemi kullanılarak görsel temsileri eşliğinde değerlendirilmeye çalışılacaktır. 

Ayhan Han, Lisans Eğitimini Bilgi Üniversitesi Tarihi Bölümü’nde bitirmiştir. Yüksek lisansını aynı üniversitede “Spatial Organization at Bosphorus: The Piers and Granaries (1750-1815)” başlıklı tezi ile tamamlamıştır.  Halen, İTÜ Mimarlık Tarihi doktora programında eğitimine devam etmekte olup, “Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1750-1900)” başlıklı tezini hazırlamaktadır. 18. yüzyıl Akdeniz liman kentleri, İstanbul mahalleleri, erken modern dönemde kıyı mühendisliği ve teknoloji tarihi alanlarında çalışmalar yapan Ayhan Han’ın İstanbul ve Galata Hendekleri ile Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi hakkında müstakil araştırma makaleleri bulunmaktadır.