AYASOFYA VE ONARIMLARI - Hasan Fırat DİKER

AYASOFYA VE ONARIMLARI - Hasan Fırat DİKER FSMVU Yayınları, 2016, İstanbul “Büyük Kilise” veya “Ayasofya Cami-i Kebiri”, ne şekilde kendisinden bahsedilirse bahsedilsin, Ayasofya hiçbir zaman sadece mimari bir yapı olarak görülmemiştir. “İlahi Hikmet” adı altında önemli bir sembol değer olan Ayasofya, 6.yüzyıldan itibaren dönemsel aralıklarla sürekli bir değişim ve onarım öyküsüne sahne olmuştur. Bu kitapta, sadece Ayasofya’nın mimarlık ve restorasyon tarihini değil, iktisadi, sosyal, kültürel ve siyasi dönüşümlerin bir anıt eserde nasıl izler bırakabildiğini de görecek, Ayasofya hakkında bilinmeyen, az bilinen ve yanlış bilinenlerin bilgi ve belgelerini bulacaksınız. Eklemlenmiş ve yok olmş unsurlarıyla, Ayasofya tarihinin dokuz ayrı döneminde nasıl gözüküyordu? İç mekanın önceki görünümleri nasıldı? Ayasofya için hangi dönemde ne tür harcamalar yapıldı? İnşasında, hasarlarında ve onarımlarında kimler rol oynadı? Ayasofya harcındaki kültür izleri nelerdir? Efsaneler ve gerçekler nasıl bir algıyla harmanlandı? Ana kubbe mozaiklerinin ne kadarı günümüze intikal etti? Doğu yarım kubbedeki ayet ne zaman silindi? Çan kulesi ne zaman yok edildi? Ayasofya’nın ve selatin camilerinin kıbleleri doğru mu? Osmanlı döneminde mozaikler açıkta mıydı? Ayasofya’nın ibadete açılmasını ilk olarak kim resmen talep etti? İskele neden uzun süre kaldırılamadı? Bu soruların cevapları bu kitapta yer alıyor. Dr.Hasan Fırat Diker’in bu çalışması sayesinde okuyucu Ayasofya onarımlarının sürecini aydınlatan zengin görsel malzemenin yanında Ayasofya’nın tarih boyunca değişen farklı görünümleri, yazmalardaki Ayasofya harçlarının dayanımı, Fossati’nin yok ettiği uçan payandaların simülasyonu, mozaik melek yüzlerinin kapatılıp açılması ve Ayasofya’da hüküm sürmüş iktidarların izleri gibi pek çok ilginç bilgiye neden sonuç ilişkisi içinde ulaşmış olacaktır.