MİM-AD Seminerleri 14 Mart 2023 saat: 19:30, Damla Acar ve Rabia Şengün semineri:

OSMANLI DÖNEMİ MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK DERS KİTAPLARI

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

1781 yılında kurulan Mühendishane-i Berr-i Hümayun (Tersane Mühendishanesi) batılı anlamda mühendislik eğitiminin verildiği ilk kurum olmuştur. Bu okula daha 18. yüzyılın sonunda yabancı hocalar getirtilerek mühendislik eğitiminin batılı anlamda bilimsel bir çerçeveye oturtulması amaçlanmıştır. 1837 yılında açılan Mekteb-i Harbiye’nin nizamnamesi Fransız kökenli hocalar/subaylar tarafından hazırlanmış, bu subayların bir kısmı Fenn-i Mimari derslerini de vermiştir. 1840’lı ve 1850’li yıllarda ders hocalığı yapan Fransız kökenli subayların derslerini Fransızca verdiği ve çevirmen aracılığı ile öğrencilere aktardığı bilinmektedir. 1860’lı yıllarda mimarlık ve yapı mühendisliği alanında derslerde kullanılmak üzere bazı kitapların Fransızca’dan Osmanlıca’ya çevrildiği anlaşılmaktadır. Günümüze ulaşan en eski çeviri ders kitapları 1870’li yıllarda Mekteb-i Harbiye’de ders veren Belçikalı mühendis Leclercq’in kitaplarıdır. 1883 yılında kurulan Mülkiye Mühendis Mektebi’nde de ders notlarının çoğunlukla Fransızca’dan çevrilen kitaplardan derlendiği anlaşılmaktadır.

Bu seminer kapsamında Osmanlı dönemi mimarlık ve mühendislik ders kitaplarının yazım metodolojisi ve içerikleri üzerinde durulacak ve bu kitapların dönemin yapım tekniklerini anlamamıza nasıl rehberlik edebilecekleri tartışılacaktır.

Dr. Damla Acar, İTÜ Mimarlık Bölümü’nden 1997 yılında mezun olmuş, İTÜ Restorasyon programında Doktora derecesini “19. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul’da Ahşap Yapım Sistemlerinin Değişimi: Gelenekselin Rasyonelleştirilmesi” başlıklı doktora tezi ile almıştır. 25 yıldır restorasyon ve koruma alanında çalışmakta olup 2015 yılından bu yana ICOMOS Türkiye üyesidir. ICCROM Oslo’da Ahşap Konservasyonu Teknolojileri eğitimi almış, ahşap konservasyonu ve mimari yüzeylerin konservasyonu konularında uzmanlaşmıştır.

Rabia Şengün, İÜ İnşaat Mühendisliği’nden 2006 yılında mezun olmuş, İTÜ Restorasyon programında Yüksek Lisans derecesini “Darphane-i Amire’nin Demir Üst Örtü Sistemlerinin İki Yapı Üzerinden İncelenmesi ve Koruma Önerileri” başlıklı tezi ve Portekiz Minho Üniversitesi ile Çek Teknik Üniversitesi’nde Tarihi Anıt ve Yapıların Strüktürel Analizi programında diğer bir yüksek lisans derecesini “Tarihi Dökme Demir Kolonların Güçlendirilmesi” başlıklı tezi ile almıştır. 16 yıldır restorasyon ve koruma alanında çalışmakta olup 2017 yılından bu yana ICOMOS Türkiye üyesidir.

MİM-AD SEMİNERLERİ: 31 Ocak 2023 Salı 19:00

Ahmet Sezgin

MİMAR SİNAN’I ANMA TÖRENLERİ: 1930’LU YILLARDA TÜRKİYE’DE BİR MİLLİ KAHRAMANIN İNŞASI

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i eposta ile tarafınıza gönderilecektir.

Mimar Sinan’ın (d.1588) doğu Akdeniz’e yayılmış eserleri Osmanlı İmparatorluğu’nun mimarlık mirasının en önemli parçalarından biridir.  Bu uluslarüstü niteliği olan mimarlık mirasının Türkiye Cumhuriyeti tarafından sahiplenilmesi Mimar Sinan’ın kimliğinin yeniden yorumlanmasını beraberinde getirmiştir. Bu seminer kapsamında Mimar Sinan’ın mimarlığının cumhuriyet döneminde nasıl anavatan kavramı içinde yer bulduğu irdelenecektir. Seminer, Mimar Sinan’ı anma törenlerine ve bu törenlerin en öne çıkan mekanlarından biri olan Süleymaniye Camisi’ne odaklanmakta; 1930 ve 1940’lı yıllardan gazete haberleri, resmi yazışmalar ve fotoğraflar gibi çeşitli birincil kaynakları kullanarak Mimar Sinan’ın kimliği hakkında farklı milliyetçi bakışların nasıl bir arada bulunduğunu ve birbirleriyle rekabet ettiklerini ortaya koymayı hedeflemektedir.

Ahmet Sezgin lisans eğitimini 2000 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde tamamladı; Lisansüstü derecesini 2006 yılında Brandenburg Teknik Üniversitesi Dünya Mirası Programı’ndan aldı; ve doktora eğitimini Manchester Üniversitesi Sanat Tarihi ve Görsel Çalışmalar Programı’nda “Modern Türkiye’de Sinan Historiyografyası” başlıklı tezi ile tamamladı. Halen MEF Üniversitesi İç Mimarlık ve Mimarlık Bölümlerinde ders vermektedir. Araştırmaları ve yayınları kimlik ve mimarlık, milliyetçilik, Osmanlı Mimarisi anahtar kelimelerine ve tasarla ve yap stüdyolarının mimarlık eğitimindeki yerine odaklanmaktadır.

MİM-AD SEMİNERLERİ : 21 Aralık 2022 saat 19:00

Arif Atılgan : “KADIKÖY’ÜN KAYBOLAN ÖZELLİKLERİ”

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

Seminerde konu iki ayrı bölümde ele alacaktır.

İlk kısımda ele alınacak daha kapsamlı içerikteki KALKEDON, YELDEĞİRMENİ, KADIKÖY ÇARŞI, HAYDARPAŞA GARI-İSKELESİ-LİMANI-ARKEOLOİK KALINTILARI, KUŞDİLİ ÇAYIRI, KALAMIŞ İSKELESİ VE YAT LİMANI, SÖĞÜTLÜÇEŞME İSTASYONU ve FİKİRTEPE konuları ele alınacaktır. 

İkinci bölümde ise Kadıköy’e ilişkin noktasal bazı konular ele alınacaktır.

İnsanlar Kadıköy’de yıllarca entelektüel bir yaşam sürdürmüşlerdir. Çevre sadece insanların yaşamıyla değil tarihi eserleriyle, yapılarıyla, mekânlarıyla kendine özeldir. Ancak özellikle son 20 yıldır olumsuz gelişmeler olmuştur. Yukarıda yazılan kapsamlı konuların dışında Kadıköy’de yıllardır çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Sonuçta tüm çevre, eğlence amaçlı yeme-içme sektörünün etkisinde kalmıştır. Dolayısıyla çevre kimliğini kaybetmiştir. Kadıköy her gün kendi nüfusu kadar başka semtlerden eğlenmeye gelenleri de barındırmaktadır.

Mimar ARİF ATILGAN 1948 yılında İstanbul’da doğdu. Çocukluk dönemini Yeldeğirmeni semtinde geçirdi. İTÜ Mimarlığı bitirdi. Uzun yıllar mimarlık yaptı.​ TMMOB ve Mimarlar Odasında yöneticilik dâhil çeşitli görevler üstlendikten sonra Kadıköy Kent Konseyi Başkanlığını yürüttü. STK’lar aracılığıyla özellikle Kadıköy’le ilgili birçok çalışmanın içerisinde yer aldı.​ Kadıköy Life, Acıbadem, Mimarlara Mektup Dergileri, Arkitera ve Mimdap Mimarlık WEB Siteleri, Kadıköy Gazetesi ve kendine ait ‘arifatilganKENT VE İNSAN’, 'Atılgan Blog' gibi çeşitli yayın organlarında kentle ve Kadıköy’le ilgili köşe yazıları yazdı.​ Arif Atılgan’ın “Yel değirmeni” (renksiz), “Yel değirmeni” (renkli), “Haydarpaşa”, “Mimarlara Mektuplarım”, “Evvel Zaman İçinden Yel değirmeni”, “Kadıköy'de Zaman” kitapları vardır. Çok sayıda sunum ve konuşma yapmıştır.  

MİM-AD 10 Aralık 2022 Cumartesi günü II. Yüksek Lisans Tezleri Sempozyumu’nu düzenlemektedir. Sempozyum 10:00 – 17:40 saatleri arasında zoom ortamında online olarak gerçekleştirilecektir. Katılım için mimadYLsempozyumu@gmail.com adresine isim, soyisim, e-posta adresi yazarak kayıt talebinde bulunabilirsiniz. 

MİM-AD Seminerleri 22 Kasım 2022 saat: 19:30, Ayhan Han semineri:

SIĞDİPTEN BACAYA BİR MAHALLEYİ PLANLAMA, İMAR VE HARİTALANDIRMA: LANGA YENİKAPI DOLGU ALANI VE YALI MAHALLESİ (1760-1820)

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

“Sığdipten Bacaya Bir Mahalleyi Planlama, İmar ve Haritalandırma: Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1760-1820)” başlığını taşıyan bu sunum, Langa Yenikapı Limanı’nın doldurulması ve dolgu alan üzerine inşa edilen Yalı Mahallesi’nin imar sürecini konu edinmektedir.

Sunum ana hatlarıyla iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, kıyı set duvarlarının örülmesi ve limanın molozla doldurulmasını konu edinir. Limanın doldurulması ve üzerine bir mahalle inşa edilmesi, 1760’ta inşasına başlanan Laleli Çeşme Camii projesinin temel hafriyatından çıkan moloz sorununa bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Proje, alanının zorluğundan ötürü dönemin mimarlık ve mühendislik bilgisinin uygulama sahasına dönüşmüştür. Proje alanına ayrılan emek ve sermayenin tazmin edilmesi, konut yapımı ve pazarlanmasına yönelik bir kentsel dönüşüm modelini gerekli kılmıştır. Bu model, konutların yapı adalarına daha yoğun, ekonomik ve mali kaynak üretme amaçlı yerleştirilmesinden yerleşke içerisinde her bir mevkiinin cazibesinin yükseltilmesine değin geniş bir faaliyet alanında ifadesini bulmuştur.

Sunumun ikinci kısmı, söz konusu modelin uygulama sahası olan Yalı Mahalle’sinin imarına ayrılmıştır. Mahalle kent tarihi araştırmaları açısından özel bir öneme sahiptir, çünkü liman dolgusunu takip eden yapılaşma sürecini takip edebildiğimiz veri tabanına sahibiz. Söz konusu veri tabanı 1768 senesine kadar, mahallede kiraya verilen ilk konut ve dükkân tipi yapıların yapı bilgisi, kiracısı ve sözleşme şartlarını içermektedir. Söz konusu veri kaynağının bir benzeri 1819 senesine ait mahalledeki mevcut yapıların listesini içeren başka bir veri kaynağında bulunmuştur. Her iki veri kaynağı, Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) yöntemi kullanılarak görsel temsileri eşliğinde değerlendirilmeye çalışılacaktır. 

Ayhan Han, Lisans Eğitimini Bilgi Üniversitesi Tarihi Bölümü’nde bitirmiştir. Yüksek lisansını aynı üniversitede “Spatial Organization at Bosphorus: The Piers and Granaries (1750-1815)” başlıklı tezi ile tamamlamıştır.  Halen, İTÜ Mimarlık Tarihi doktora programında eğitimine devam etmekte olup, “Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1750-1900)” başlıklı tezini hazırlamaktadır. 18. yüzyıl Akdeniz liman kentleri, İstanbul mahalleleri, erken modern dönemde kıyı mühendisliği ve teknoloji tarihi alanlarında çalışmalar yapan Ayhan Han’ın İstanbul ve Galata Hendekleri ile Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi hakkında müstakil araştırma makaleleri bulunmaktadır.