İstanbul’un geçen iki yüzyıldaki imarı çoğunlukla bir yangınla birlikte anılır. On dokuzuncu yüzyıla kadar yangının tahrip ettiği yerler o güne dek bilinen yöntem ve biçimde yeniden inşa edilirdi. Oysa Tanzimat’la birlikte yangın yerlerinde şehrin eski dokusundan farklı düzenleme önerileri üretilmeye başlandı. Yangınları ve yanan alanların imarını belirli zaman aralıklarında incelemek anlamlı. 1908 devriminden sonra modern bir İtfaiye Teşkilatı oluşturulmasına rağmen çok daha fazla tahrip olan yangın yerlerinin imarı, 1940’larda dahi tamamlanamamıştı. Suriçinde bu dönemde ilk on yılda gerçekleşen yedi büyük yangından biri de 1912 tarihli İshakpaşa yangınıydı. Yangın sınırları Küçük Ayasofya’dan sarayın sur duvarlarına; Sultanahmet Camisi’nden Ahırkapı’ya kadar uzanıyordu. Bu alanda eskisinden oldukça farklı yeni bir düzenleme önerisi getirildi. Düzenlemenin önerilerinden birisi Küçük ve Büyük Ayasofya camilerini birbirine bağlayan geniş caddeydi. Önerilen diğer caddelerse denize dik olarak uzanmaktaydı. Yeni caddelerin doğrultuları, ibadethaneler, meydanlar ve sahilde olası gezinti alanlarıydı. Bir yıl sonra Ayasofya ve Sultanahmet Camileri arasındaki Kabasakal Mahallesi’nin tamamen yanmasıyla birlikte dönemin modernleşme anlayışına paralel olarak bu mahalleyi istimlâk ederek meydana dönüştürme fırsatı doğmuştu. Böylelikle 1912 İshakpaşa yangını ve ardından Kabasakal yangını, Bizans Dönemi’nin Büyük Sarayı’nın kalıntılarıyla birlikte Ayasofya’nın çevresinin yeniden düzenlenmesine aracı oldu.

Sibel Gürses Söğüt-1989’da MSÜ, Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. 1990-2008 yılları arasında “Sibel Gürses Mimarlık Hizmetleri”ni kurarak Dilek Yarımadası Milli Parkı içinde yer alan Eski Doğanbey Kentsel Sit Alanı’nda uygulamalı mimarlık çalışmalarını sürdürdü. 2010’da MSGSÜ, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde “Doğanbey (Domatia) Köyü'nde Yapısalcı Tipolojik Çözümleme Yöntemiyle Mekânsal Değişime Bakış" isimli yüksek lisans tezini,  2015’de “"Tarihi Yarımada'da Hocapaşa Yangın Alanı'nın Mekânsal Dönüşümü" isimli doktora tezini tamamladı. MSGSÜ, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde öğretim üyesi olarak kentsel koruma, kentsel tarih, imar tarihi, şehir yangınları, İstanbul ve Anadolu kartografyası, tipolojik mekân okuması, mimari restorasyon, mekânsal analiz, kentsel tasarım konularında dersler vermektedir.

MIM-AD DOKTORA TEZ SEMİNERLERİ

16 ARALIK 2019 18:30

İTÜ MİMARLIK FAKÜLTESİ TAŞKIŞLA 136B

 

 

Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Bir İdealizasyon Meselesi Olarak Kırsal Yerleşmeleri Biçimlendirmek

1923’te cumhuriyetin ilanından, 1950’de Cumhuriyet Halk Partisi’nin iktidarı Demokrat Parti’ye bırakmasına kadar geçen süre içinde kırsal yerleşmeler Erken Cumhuriyet Dönemi politikalarının önemli etki alanlarından birini oluşturmuştur. Gerek yeni yerleşmelerin inşası, gerek var olan köy ve kasabaların dönemin ekonomik ve demografik ihtiyaçlarına göre yeniden biçimlendirilmesi, kırsal toplumu siyasal ve sosyal dönüştürme çabaları ile birlikte değerlendirildiğinde mimari pratiğin ötesinde yeni bir kültür yaratma girişimi olarak da kavranabilir. Bu perspektiften bakıldığında, kırsal yerleşmeler pragmatik sebeplerin ötesinde Erken Cumhuriyet Kadrosunun araçsallaştırdığı bir mimari form olarak karşımıza çıkar.

 Bu çalışma kapsamında incelenen arşiv belgelerinin yanısıra, 1923 ve 1950 yılları arasında yayınlanan yerel gazete ve dergiler, yürürlüğe konulan kanun ve talimatnameler araştırmanın birincil kaynaklarını oluşturmaktadır. Özellikle 1934 İskan Kanunu dönemin kırsal yerleşme politikalarını anlamak ve bu politikalar içinde mimarinin yerini işaretlemek açısından önemlidir. Bu seminerde, Erken Cumhuriyet Dönemi içinde kırsal yerleşmelerin formasyonuna yönelik genel bir bakış ile birlikte, 1934 İskan Kanunu’nun uygulanması sırasında inşa edilen yerleşmeler arasından Elazığ ve İzmir’deki örneklere odaklanılarak konuya hem tarihsel hem de pratik bir okuma alanı sunmak hedeflenmiştir.

 

 Özge Sezer 2007 yılında İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Bölümü’nden lisans derecesini almıştır. 2010 yılında “Erken Cumhuriyet Döneminde Kırsalın İfadesi Bağlamında Demiryolları ve Köprüler, 1930-1945” başlıklı tezi ile İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi Yüksek Lisans Programı’nından mezun olmuştur. 2018 yılında “Idealization of the Land: Forming the Rural Settlements in Early Republican Turkey, 1923-1950” başlıklı tezi ile Berlin Teknik Üniversitesi’nde (TU Berlin) doktora çalışmalarını tamamlamıştır. Doktora sonrası araştırmalarına Ocak 2020’den itibaren Brandenburg Teknik Üniversitesi’nde (BTU Cottbus-Senftenberg) devam edecektir.

"Dipoli'den Oodi'ye Total Mekân Anlayışının İzinde Helsinki ve Yakın Çevresi”
Modern ve çağdaş Finlandiya mimarisinde total mekân anlayışının farklı mekânsal karşılıklarının esneklik, çok işlevlilik, açık plan kavramları üzerinden topografik mimarlığa, arada(in-between) mekânlara, akışkan mekânlara, rampa mekânlara dönüşerek mekânsal karakterini bulduğu görülmektedir. Seminerde, Helsinki ve çevresindeki modern mimarlık ve sonrasındaki dönemlerde farklı Finli mimarlar tarafından tasarlanmış yapılarda total mekan anlayışının esneklik kavramı ile olan ilişkisi mekânsal kurguları üzerinden okunmaya çalışılacaktır.
Dr. Zeynep Yazıcıoğlu Halu; İnsan-çevre ilişkilerini, kentsel mekânlarda yürünebilirlik ve konut morfolojisi bağlamında sorguladığı doktora çalışmasını, İTÜ Mimari Tasarım doktora programında bitirdi. “Mimari Tasarım Eğitimi”, “Mimarlıkta Tasarım Yöntemleri”, “İnsan-Çevre Bilimleri ışığında mekân, iç mekân ve kentsel mekân”, “İstanbul’da Modern Konut” konularında çalışmaları bulunmaktadır.. Modern mimarlığın öncü mimarlarından Alvar Aalto ve Le Corbusier mimarlıklarına farklı perspektiflerden bakan kitapları bulunan Dr.Halu; 2019 yılı başından itibaren İstanbul Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nde akademik yaşamına devam etmektedir.

MİMAD SEMİNERİ - Erdem Salcan

19 Şubat 2018 18:30

Taşkışla Taksim/İstanbul

 

2018 TROIA YILI SÜRECİNDE TROYA TARİHİ MİLLİ PARKI'NIN KORUNMASI BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Troya Örenyeri, Ülkemiz sınırları içinde yer alan ve evrensel boyutta en çok tanınan korunan alan örneklerinden biridir. Bu örenyeri, günümüzde Troya Tarihi Milli Parkı ile kuşatılmış durumdadır. Troya Tarihi Milli Parkı ve yakın çevresi Troia ile aynı kavramsal bütünün ayrılmaz parçaları olan pek çok taşınmaz kültür ve tabiat varlığı zenginliğine sahiptir. Troia Örenyeri'nin korunması ve sunumu süreci incelendiğinde, Troia'nın söz edilen kavramsal bütünün ilişkisinin yeterince kurulamadığı ve sözü edilen korunan öğelerin yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldıkları belirlenmiştir.   Bu durum, Troya Tarihi Milli Parkı ve yakın çevresinin kültür ve turizm süreçlerine katılımını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu kapsamda, Troya Tarihi Milli Parkı ve yakın çevresinde yer alan taşınmaz kültür ve tabiat varlığı örneklerinin güncel ve bütüncül bir  koruma ve planlama sürecine kazandırılması yönünde değerlendirmeler yapılmış, öneriler getirilmiştir.  

Erdem Salcan, 2005 yılında Trakya Üniversitesi Mühendislik - Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü'nden lisans, 2009 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversites

MİM-AD Semineri : 22 Ocak 2018 18:30 İTÜ Taşkışla Doktora seminer salonu PAUL BONATZ'IN TÜRKİYE YILLARI Seminer, 1877-1956 yılları arasında yaşamış Alman mimar Paul Bonatz'ın Türkiye'de geçirdiği yıllara odaklanır. 1916, 1927 ve 1942 yıllarında muhtelif sebeplerle birer defa Türkiye'yi ziyaret etmiş olan mimar, 1943-1954 arasında geçen on bir yılda ülkede yerleşik olarak yaşamıştır. Seminerin amacı, bir yandan Bonatz'ın Türkiye'deki ideolojik ve morfolojik üretimlerini arşiv belgeleri üzerinden ve mümkün olduğu kadar tarafsızca ortaya koymaya çalışmak, diğer yandan, söz konusu üretimlerin ülkenin mimarlık ortamında çarptığı yüzeyleri tespit edebilmek adına adı geçen yıllar ekseninde bir mimarlık tarihi okuması yapmaktır. Bu iki paralel okuma, Bonatz'ın Türkiye ve Türkiye'deki mimarlık çevreleriyle kurduğu ilişkiyi doğru yorumlayabilmek adına oldukça kritiktir. Sözünü ettiğimiz ikili paralel okuma, belge çalışmasının yanında bir literatür taraması yapmayı zaruri hale getirir. Bu bağlamda mimarın Türkiye ile ilk kurduğu ilişki olan 1916 yılından, ülkeyi tamamen terk ettiği 1954 yılına kadar geçen zaman dilimi, var olan muhtelif mimarlık tarihi anlatıları üzerinden anlaşılmaya ve ortaya konmaya çalışılır. Başta Arkitekt ve Mimarlık dergileri olmak üzere dönemin yayınları taranır, dönem üzerine yazılmış metinler kapsamlı olarak incelenir. Bu suretle Paul Bonatz'ın üretimlerinin arka planı doldurulmaya, içerikleri daha yakından anlaşılmaya çalışılır. Seminerin asıl odağı, mimarın Türkiye'de yerleşik olarak geçirdiği on bir yıl olmakla birlikte, öncesinde bu coğrafyaya değdiği tek seferlik serüvenler de detaylı birer okumaya tabi tutulur. Türk-Alman Dostluk Yurdu proje yarışması dolayısıyla Türkiye'ye ilk geldiği yıl olan 1916, yaptığı Doğu Avrupa gezisi dahilinde İstanbul'a uğradığı yıl olan 1927 ve Anıtkabir proje yarışması jürisi olarak ülkeye davet edildiği yıl olan 1942, hem saydığımız nedenler, hem de bu dönemlerin Türkiye ve Almanya bağlamlarındaki sosyo-kültürel ortamları doğrultusunda detaylı bir şekilde değerlendirilir. Bu çalışmanın ana fikri, Paul Bonatz'ın bir iktidar figürü olması üzerine kurulur. Milli Mimari söylemi bağlamında, Türkiye'ye geldiği andan itibaren, muhtelif birçok yöntemle iktidarını pekiştiren Bonatz'ın kullandığı tüm mecralar yakından incelenir ve tüm detaylarıyla analiz edilir. Sürekli olarak birbirini üreten bir sarmal içerisinde kıvrılan söylem ve iktidar dahilinde Paul Bonatz'ın pozisyonu anlaşılmaya çalışılır. Paul Bonatz'ın Türkiye Yılları adlı çalışma, Paul Bonatz'ın Türkiye'de geçirdiği yıllar üzerine yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri olma iddiasındadır. Aynı zamanda bir mimarlık tarihi anlatısı ortaya koymak suretiyle Bonatz'ın üretimlerinin altının doldurulmaya çalışıldığı bu tez, literatüre kendi konusu dahilinde önemli bir katkı yapmayı amaçlamaktadır. Aslı CAN 2000 yılında İstanbul Alman Lisesi’ni bitirdikten sonra Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Mimarlık okudu. Aynı üniversitenin Mimarlık Tarihi ve Kuramı programında Yüksek Lisansını tamamladı. 2017 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi programın dahilinde yazdığı “Paul Bonatz’ın Türkiye Yılları” başlıklı tezi ile Doktora derecesi aldı. 2008-2016 yılları arasında SALT’ta Mimarlık ve Tasarım Arşivi yürütücülüğü görevini üstlendi. 2016-2017 tarihlerinde İstanbul Modern’de Asistan Küratör olarak çalıştı. Çalışma alanları Geç Osmanlı-Erken Cumhuriyet Dönemi politik eksende mimarlık üretimleri, Sanayi Devrimi sonrası Avrupa modernizmi, modernite ve benzeri alanlara odaklanmaktadır.