MİM-AD Seminerleri 22 Kasım 2022 saat: 19:30, Ayhan Han semineri:
SIĞDİPTEN BACAYA BİR MAHALLEYİ PLANLAMA, İMAR VE HARİTALANDIRMA: LANGA YENİKAPI DOLGU ALANI VE YALI MAHALLESİ (1760-1820)
Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.
“Sığdipten Bacaya Bir Mahalleyi Planlama, İmar ve Haritalandırma: Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1760-1820)” başlığını taşıyan bu sunum, Langa Yenikapı Limanı’nın doldurulması ve dolgu alan üzerine inşa edilen Yalı Mahallesi’nin imar sürecini konu edinmektedir.
Sunum ana hatlarıyla iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, kıyı set duvarlarının örülmesi ve limanın molozla doldurulmasını konu edinir. Limanın doldurulması ve üzerine bir mahalle inşa edilmesi, 1760’ta inşasına başlanan Laleli Çeşme Camii projesinin temel hafriyatından çıkan moloz sorununa bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Proje, alanının zorluğundan ötürü dönemin mimarlık ve mühendislik bilgisinin uygulama sahasına dönüşmüştür. Proje alanına ayrılan emek ve sermayenin tazmin edilmesi, konut yapımı ve pazarlanmasına yönelik bir kentsel dönüşüm modelini gerekli kılmıştır. Bu model, konutların yapı adalarına daha yoğun, ekonomik ve mali kaynak üretme amaçlı yerleştirilmesinden yerleşke içerisinde her bir mevkiinin cazibesinin yükseltilmesine değin geniş bir faaliyet alanında ifadesini bulmuştur.
Sunumun ikinci kısmı, söz konusu modelin uygulama sahası olan Yalı Mahalle’sinin imarına ayrılmıştır. Mahalle kent tarihi araştırmaları açısından özel bir öneme sahiptir, çünkü liman dolgusunu takip eden yapılaşma sürecini takip edebildiğimiz veri tabanına sahibiz. Söz konusu veri tabanı 1768 senesine kadar, mahallede kiraya verilen ilk konut ve dükkân tipi yapıların yapı bilgisi, kiracısı ve sözleşme şartlarını içermektedir. Söz konusu veri kaynağının bir benzeri 1819 senesine ait mahalledeki mevcut yapıların listesini içeren başka bir veri kaynağında bulunmuştur. Her iki veri kaynağı, Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) yöntemi kullanılarak görsel temsileri eşliğinde değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Ayhan Han, Lisans Eğitimini Bilgi Üniversitesi Tarihi Bölümü’nde bitirmiştir. Yüksek lisansını aynı üniversitede “Spatial Organization at Bosphorus: The Piers and Granaries (1750-1815)” başlıklı tezi ile tamamlamıştır. Halen, İTÜ Mimarlık Tarihi doktora programında eğitimine devam etmekte olup, “Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1750-1900)” başlıklı tezini hazırlamaktadır. 18. yüzyıl Akdeniz liman kentleri, İstanbul mahalleleri, erken modern dönemde kıyı mühendisliği ve teknoloji tarihi alanlarında çalışmalar yapan Ayhan Han’ın İstanbul ve Galata Hendekleri ile Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi hakkında müstakil araştırma makaleleri bulunmaktadır.
İmre ÖZBEK EREN
“KENTSEL VE TOPLUMSAL BİR ALAN OLARAK KOMŞULUK BİRİMİ/ MAHALLE ÜZERİNE BİR İRDELEME”
18.10.2022 Salı 18:00
Zoom üzerinden online yapılacak seminere kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine isim-soyadı ve eposta adresinizi bildiriniz.
Bu seminerin temel çıkış noktasını, İmre Özbek Eren’in 2017 tarihli “Mahalle: Yeni Bir Paradigma Mümkün mü?” başlıklı kitap çalışması oluşturmaktadır. Kitap, değişen paradigmalar altında bugün mahallenin anlamını sorgulamaya odaklanırken, devamında mahallenin sürdürülebilir nitelikleri bağlamında yeni bir paradigmanın, yorumun mümkün olabilirliğine cevap aramaya çalışır.
Ancak bu noktada İmre Özbek Eren, kitabın orijinal sorunsalını irdelemenin yanısıra, aradan geçen beş yılda yaptığı yayınlar paralelinde beliren yeni sorularla birlikte mahalle konusunu yeniden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Mahalle/komşuluk biriminin kentsel ve toplumsal bir yaşam alanı olarak, mimarlık-planlama kuram ve pratiğindeki karşılığı aranırken, bugünkü sosyo-kültürel ve liberal politikalara bağlı olarak nasıl dönüştüğü de anlaşılmaya muhtaçtır. Mekân epistemolojimizi şekillendiren bu arka plan anlaşılmaksızın, kente, kültürel mirasa, doğal çevreye veya toplumsal sorunlara ilişkin bir söz söylemek mümkün değildir. Küresel paradigmaların etkisiyle değişen-dönüşen kent ve toplum yaşantımız, ‘meta-verse’in tartışıldığı şu günlerde acaba nereye evirilmektedir? Mekânın ki yer-yok/yer arasında salınım yaptığı bu perspektifte, bu çalışmaya konu olan mahalle/ komşuluk birimine dair neler söylenebilir? Sürdürülebilir değerlerden bahsederken, bunlar hangi bağlamda gerçeklik kazanabilir? Diyalektik biçimde uzamı daralan küresel dünyamızda, yerel olan giderek önem kazanmakta iken, bu çalışma bağlamında mekân-toplum-mahalle ekseninde bakış noktası nasıl belirlenebilir? Gibi zihin açıcı sorular mimarlık kuram ve pratiğini etkilediği kadar bilimsel araştırma süreçlerini de şekillendirmektedir. Tüm bu tartışmaların, yeni çalışmalara kapı aralaması beklenmektedir.
Prof.Dr.İmre ÖZBEK EREN, Mimarlık eğitimini Mimar Sinan Üniversitesi'nde (1997), Yüksek Lisans çalışmasını İstanbul Teknik Üniversitesi Restorasyon Programı’nda (2000) , doktorasını ise Mimar Sinan Üniversitesi Mimari Tasarım Sorunları Programı’nda (2006) tamamlamıştır.
1999-2018 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır. Lisans düzeyinde mimari projeler yanı sıra uzmanlık alanlarıyla ilintili çeşitli dersler vermiştir. Benzer şekilde yüksek lisans ve doktora düzeyinde de tez yürütücülüğü görevi yanı sıra proje, seminer ve kuramsal dersler vermiştir. Pek çok idari görev üstlenmiştir. 2018-2022 tarihleri arasında İstanbul Şehir Üniversitesi’nde görev almıştır. Aralık 2020 tarihinden bugüne Marmara Üniversitesi’nde görev almaktadır.
Mimarlık meslek pratiğine dair çalışmalar kısmen devam ederken, akademik &c
MİM-AD Seminerleri 22 Mart 2022 saat: 19:00 Damla Acar semineri:
19. YÜZYIL AHŞAP ÇATKILI İSTANBUL KONUTUNDA BİTİRME VE SÜSLEME YAPIM TEKNİKLERİNİN DEĞİŞİMİ
Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.
19. Yüzyıl’da İstanbul’da konut olarak kullanılan yapıların büyük bir kısmını ahşap çatkılı yapılar oluşturmaktadır. 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren tuğla ya da kerpiç dolgulu ahşap strüktürlü yapılar dolgusuz standart elemanlarla üretilen ahşap çatkılar halini alarak belirgin bir biçimde değişmiştir. Bu değişim sadece taşıyıcı sistemi değil duvar, tavan ve döşeme bitirme ve süsleme yapım tekniklerini de etkilemiştir. Bu seminerde, Osmanlı inşaat defterlerinden, 19. yüzyıl ders kitaplarından ve halen varlığını sürdüren tarihi yapılardan gelen verilerle değişen bitirme yapım tekniklerine ve değişimin nedenlerine odaklanılacaktır.
Dr. Damla Acar, İTÜ Mimarlık Bölümü’nden mezun olmuş, İTÜ Restorasyon programında Doktora derecesini “19. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul’da Ahşap Yapım Sistemlerinin Değişimi: Gelenekselin Rasyonelleştirilmesi” başlıklı doktora tezi ile almıştır. ICCROM Oslo’da Ahşap Konservasyonu Teknolojileri eğitimi almış, ahşap konservasyonu ve mimari yüzeylerin konservasyonu konularında uzmanlaşmıştır. KORUMA AKADEMİSİ’nin kültürel mirasın korunması alanında “birlikte öğrenme” ve “yaparak öğrenme” felsefesini benimseyerek, nitelikli konservasyon uygulamalarının artması için KORUMA AKADEMİSİ’ne koruma gönüllüsü olarak destek vermektedir.
MİM-AD Seminerleri 22 Şubat 2022 saat: 19:00 İlona Baytar semineri:
SULTAN ABDÜLMECİD-ABDÜLAZİZ VE II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ MOBİLYASI VE ÜSLUPLARI
Seminer Online Zoom ortamındadır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.
“Sultan Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid Dönemi Mobilyası ve Üslup Özellikleri” başlığını taşıyan bu sunum, Tanzimat Fermanı’nın ilan edildiği 1839’dan, Sultan II. Abdülhamid’in tahttan indirildiği 1909’a kadar olan dönemi kapsar.
Bu zaman aralığında siyasi, kültürel ve toplumsal açıdan farklı dinamikler etkili olmuş, kimi yönetim merkezi kimi ise konut, konaklama ve ağırlama amacıyla inşa edilen saray, kasır ve köşkler sadece mimarileriyle değil dekorasyonlarında kullanılan mobilyaları ile de Osmanlı toplum yapısındaki değişimin simgesi olmuşlardır.
Seminerde üç sultan kendi tarihsel dönemi içinde değerlendirilerek, dönemsel olarak belirlenen hükümdarlık sembolleri, kullanılan mobilyalar üzerinden tanımlanmaya çalışılacaktır.
DR. İLONA BAYTAR, 1999’da İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümünden mezun oldu. Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesinde Müzecilik üzerine “Gösteren Gösterilen ve Gören Bağlamında Dolmabahçe Sarayı Sergileme Politikası başlıklı tezi ile Yüksek Lisansını; 2012’de İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi bölümünde “Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid Dönemlerinde Saray Mobilyasının Üslup Açısından İncelenmesi” başlıklı tezi ile doktorasını tamamladı. Uzun süre Milli Saraylar bünyesinde araştırmacı olarak görev yaptı. Milli Saraylar Meslek Yüksek Okulunda ve Yeni Yüzyıl Üniversitesinde yarı zamanlı Sanat Tarihi ve Uygarlık Tarihi derslerini verdi. 19. yüzyıl mobilyası ve Türk resim sanatı üzerine çalışan Baytar’ın, makalelerinin yanı sıra editörlüğünü yaptığı kitapları ile 19. Yüzyıl Osmanlı Sarayı’nda Bir Valide Sultan Bezm-i Âlem başlıklı kitap çalışması mevcuttur. Baytar, halen TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı İstanbul Çalışma Ofisinde araştırmacı olarak görev yapmaktadır.
MİM-AD Seminerleri 12 Ocak 2022 saat : 19:00 Cenk Berkant semineri:
GEÇ OSMANLI DÖNEMİNDE İTALYAN MİMARLARIN İZMİR’DEKİ ÇALIŞMALARI VE VENEDİK GÜZEL SANATLAR AKADEMİSİ’NDE MİMARLIK EĞİTİMİ ALAN OSMANLI VATANDAŞLARI
Online Zoom ortamındadır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.
Tanzimat’la birlikte Osmanlı’nın büyük kentlerinde gelişen eğitimli eleman ihtiyacı İtalyan mimar ve mühendisleri de bu kentlere çekmiştir. İtalya’da gerçekleştirdiğimiz doktora tezimize ve post-doktora çalışmalarımıza konu olan kimi yeni mezun, kimi deneyimli, kimi de siyasi göçmen olarak İzmir’e gelen Luigi Storari (1821-1894), Antonio Croci (1823-1884), Stefano Molli (1858-1917), Luigi Rossetti (1876-1949) ve Giulio Mongeri’nin (1873-1953) kentteki işleri sunumumuzun ilk bölümünü oluşturacaktır. İtalya için her zaman önemli bir kent olan İzmir’e 1861’de İtalya Birliği’nin sağlanmasından ardından bir konsolos atanmıştır. 20. yüzyıl başlarında İzmir’deki İtalyan nüfusu 10.000’e ulaşmış ve kentte İtalyan varlığını temsil eden yapılar da dönemin İtalya’sında ulusal üsluplar olarak ön plana çıkan akımlarda inşa edilmişlerdir. Alsancak Katolik Kilisesi olarak bilinen Santissimo Rosario Kilisesi (1904) Luigi Rossetti tarafından Orta Çağ Canlandırmacı Üslupta, İzmir Centrale İtalyan Kız Okulu (1906) ise Stefano Molli tarafından Kral I. Umberto Üslubu olarak da tanınan Rönesans Canlandırmacı Üslup ağırlıklı olarak tasarlanmışlardır. Sunumumuzun ikinci bölümünde ise Venedik Güzel Sanatlar Akademisi arşivinde yaptığımız araştırmalar sonucunda tespit ettiğimiz ve burada mimarlık eğitimi almış, büyük bir çoğunluğu Katolik Ermeni olan Osmanlı tebaasından öğrenciler ile bunların Geç Osmanlı - Erken Cumhuriyet dönemlerindeki işlerinden bahsedeceğiz.
İzmir doğumlu CENK BERKANT lisans eğitimini Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde almıştır. Yüksek lisans eğitimini aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü Batı Sanatı Ana Bilim Dalı’nda “Fransız Mimar Raymond Charles Péré’nin İzmir’deki Eserleri” konulu teziyle tamamlamıştır. 2007 yılında İtalya Padova Üniversitesi’nden doktora bursu kazanmış ve aynı üniversitenin Sanat Tarihi Doktora Okulu’nda 19. yüzyılın II. Yarısı ile 20. yüzyıl başlarında İzmir’de faaliyette bulunmuş İtalyan mimarları ele aldığı “Türk-İtalyan Mimarlık İlişkilerinde İzmir Örneği” başlıklı teziyle doktora derecesini 2011 yılında elde etmiştir. Ardından Roma Tor Vergata Üniversitesi Mimarlık Tarihi Kürsüsü’nde Tanzimat Dönemi’nde Osmanlı İmparatorluğu’nda faaliyet göstermiş İsviçreli İtalyan mimarlar üzerine yaptığı post-doktora çalışmasını 2012 yılında tamamlamıştır. 22 Şubat 2013 tarihinden itibaren Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü’nde Öğretim Üyesi ve Batı Sanatı Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yapmaktadır.