MİM-AD SEMİNERLERİ: 31 Ocak 2023 Salı 19:00

Ahmet Sezgin

MİMAR SİNAN’I ANMA TÖRENLERİ: 1930’LU YILLARDA TÜRKİYE’DE BİR MİLLİ KAHRAMANIN İNŞASI

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i eposta ile tarafınıza gönderilecektir.

Mimar Sinan’ın (d.1588) doğu Akdeniz’e yayılmış eserleri Osmanlı İmparatorluğu’nun mimarlık mirasının en önemli parçalarından biridir.  Bu uluslarüstü niteliği olan mimarlık mirasının Türkiye Cumhuriyeti tarafından sahiplenilmesi Mimar Sinan’ın kimliğinin yeniden yorumlanmasını beraberinde getirmiştir. Bu seminer kapsamında Mimar Sinan’ın mimarlığının cumhuriyet döneminde nasıl anavatan kavramı içinde yer bulduğu irdelenecektir. Seminer, Mimar Sinan’ı anma törenlerine ve bu törenlerin en öne çıkan mekanlarından biri olan Süleymaniye Camisi’ne odaklanmakta; 1930 ve 1940’lı yıllardan gazete haberleri, resmi yazışmalar ve fotoğraflar gibi çeşitli birincil kaynakları kullanarak Mimar Sinan’ın kimliği hakkında farklı milliyetçi bakışların nasıl bir arada bulunduğunu ve birbirleriyle rekabet ettiklerini ortaya koymayı hedeflemektedir.

Ahmet Sezgin lisans eğitimini 2000 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde tamamladı; Lisansüstü derecesini 2006 yılında Brandenburg Teknik Üniversitesi Dünya Mirası Programı’ndan aldı; ve doktora eğitimini Manchester Üniversitesi Sanat Tarihi ve Görsel Çalışmalar Programı’nda “Modern Türkiye’de Sinan Historiyografyası” başlıklı tezi ile tamamladı. Halen MEF Üniversitesi İç Mimarlık ve Mimarlık Bölümlerinde ders vermektedir. Araştırmaları ve yayınları kimlik ve mimarlık, milliyetçilik, Osmanlı Mimarisi anahtar kelimelerine ve tasarla ve yap stüdyolarının mimarlık eğitimindeki yerine odaklanmaktadır.

MİM-AD SEMİNERLERİ : 21 Aralık 2022 saat 19:00

Arif Atılgan : “KADIKÖY’ÜN KAYBOLAN ÖZELLİKLERİ”

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

Seminerde konu iki ayrı bölümde ele alacaktır.

İlk kısımda ele alınacak daha kapsamlı içerikteki KALKEDON, YELDEĞİRMENİ, KADIKÖY ÇARŞI, HAYDARPAŞA GARI-İSKELESİ-LİMANI-ARKEOLOİK KALINTILARI, KUŞDİLİ ÇAYIRI, KALAMIŞ İSKELESİ VE YAT LİMANI, SÖĞÜTLÜÇEŞME İSTASYONU ve FİKİRTEPE konuları ele alınacaktır. 

İkinci bölümde ise Kadıköy’e ilişkin noktasal bazı konular ele alınacaktır.

İnsanlar Kadıköy’de yıllarca entelektüel bir yaşam sürdürmüşlerdir. Çevre sadece insanların yaşamıyla değil tarihi eserleriyle, yapılarıyla, mekânlarıyla kendine özeldir. Ancak özellikle son 20 yıldır olumsuz gelişmeler olmuştur. Yukarıda yazılan kapsamlı konuların dışında Kadıköy’de yıllardır çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Sonuçta tüm çevre, eğlence amaçlı yeme-içme sektörünün etkisinde kalmıştır. Dolayısıyla çevre kimliğini kaybetmiştir. Kadıköy her gün kendi nüfusu kadar başka semtlerden eğlenmeye gelenleri de barındırmaktadır.

Mimar ARİF ATILGAN 1948 yılında İstanbul’da doğdu. Çocukluk dönemini Yeldeğirmeni semtinde geçirdi. İTÜ Mimarlığı bitirdi. Uzun yıllar mimarlık yaptı.​ TMMOB ve Mimarlar Odasında yöneticilik dâhil çeşitli görevler üstlendikten sonra Kadıköy Kent Konseyi Başkanlığını yürüttü. STK’lar aracılığıyla özellikle Kadıköy’le ilgili birçok çalışmanın içerisinde yer aldı.​ Kadıköy Life, Acıbadem, Mimarlara Mektup Dergileri, Arkitera ve Mimdap Mimarlık WEB Siteleri, Kadıköy Gazetesi ve kendine ait ‘arifatilganKENT VE İNSAN’, 'Atılgan Blog' gibi çeşitli yayın organlarında kentle ve Kadıköy’le ilgili köşe yazıları yazdı.​ Arif Atılgan’ın “Yel değirmeni” (renksiz), “Yel değirmeni” (renkli), “Haydarpaşa”, “Mimarlara Mektuplarım”, “Evvel Zaman İçinden Yel değirmeni”, “Kadıköy'de Zaman” kitapları vardır. Çok sayıda sunum ve konuşma yapmıştır.  

MİM-AD 10 Aralık 2022 Cumartesi günü II. Yüksek Lisans Tezleri Sempozyumu’nu düzenlemektedir. Sempozyum 10:00 – 17:40 saatleri arasında zoom ortamında online olarak gerçekleştirilecektir. Katılım için mimadYLsempozyumu@gmail.com adresine isim, soyisim, e-posta adresi yazarak kayıt talebinde bulunabilirsiniz. 

MİM-AD Seminerleri 22 Kasım 2022 saat: 19:30, Ayhan Han semineri:

SIĞDİPTEN BACAYA BİR MAHALLEYİ PLANLAMA, İMAR VE HARİTALANDIRMA: LANGA YENİKAPI DOLGU ALANI VE YALI MAHALLESİ (1760-1820)

Seminer çevrimiçi olarak Zoom ortamında yapılacaktır. Kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine eposta ile adınızı ve eposta adresinizi bildiriniz. Zoom link’i mail ile geri bildirilecektir.

“Sığdipten Bacaya Bir Mahalleyi Planlama, İmar ve Haritalandırma: Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1760-1820)” başlığını taşıyan bu sunum, Langa Yenikapı Limanı’nın doldurulması ve dolgu alan üzerine inşa edilen Yalı Mahallesi’nin imar sürecini konu edinmektedir.

Sunum ana hatlarıyla iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, kıyı set duvarlarının örülmesi ve limanın molozla doldurulmasını konu edinir. Limanın doldurulması ve üzerine bir mahalle inşa edilmesi, 1760’ta inşasına başlanan Laleli Çeşme Camii projesinin temel hafriyatından çıkan moloz sorununa bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Proje, alanının zorluğundan ötürü dönemin mimarlık ve mühendislik bilgisinin uygulama sahasına dönüşmüştür. Proje alanına ayrılan emek ve sermayenin tazmin edilmesi, konut yapımı ve pazarlanmasına yönelik bir kentsel dönüşüm modelini gerekli kılmıştır. Bu model, konutların yapı adalarına daha yoğun, ekonomik ve mali kaynak üretme amaçlı yerleştirilmesinden yerleşke içerisinde her bir mevkiinin cazibesinin yükseltilmesine değin geniş bir faaliyet alanında ifadesini bulmuştur.

Sunumun ikinci kısmı, söz konusu modelin uygulama sahası olan Yalı Mahalle’sinin imarına ayrılmıştır. Mahalle kent tarihi araştırmaları açısından özel bir öneme sahiptir, çünkü liman dolgusunu takip eden yapılaşma sürecini takip edebildiğimiz veri tabanına sahibiz. Söz konusu veri tabanı 1768 senesine kadar, mahallede kiraya verilen ilk konut ve dükkân tipi yapıların yapı bilgisi, kiracısı ve sözleşme şartlarını içermektedir. Söz konusu veri kaynağının bir benzeri 1819 senesine ait mahalledeki mevcut yapıların listesini içeren başka bir veri kaynağında bulunmuştur. Her iki veri kaynağı, Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) yöntemi kullanılarak görsel temsileri eşliğinde değerlendirilmeye çalışılacaktır. 

Ayhan Han, Lisans Eğitimini Bilgi Üniversitesi Tarihi Bölümü’nde bitirmiştir. Yüksek lisansını aynı üniversitede “Spatial Organization at Bosphorus: The Piers and Granaries (1750-1815)” başlıklı tezi ile tamamlamıştır.  Halen, İTÜ Mimarlık Tarihi doktora programında eğitimine devam etmekte olup, “Langa Yenikapı Dolgu Alanı ve Yalı Mahallesi (1750-1900)” başlıklı tezini hazırlamaktadır. 18. yüzyıl Akdeniz liman kentleri, İstanbul mahalleleri, erken modern dönemde kıyı mühendisliği ve teknoloji tarihi alanlarında çalışmalar yapan Ayhan Han’ın İstanbul ve Galata Hendekleri ile Yerebatan Sarnıcı ve Mahallesi hakkında müstakil araştırma makaleleri bulunmaktadır.

İmre ÖZBEK EREN

“KENTSEL VE TOPLUMSAL BİR ALAN OLARAK KOMŞULUK BİRİMİ/ MAHALLE ÜZERİNE BİR İRDELEME”

18.10.2022 Salı 18:00

Zoom üzerinden online yapılacak seminere kayıt için lütfen mimadseminerleri@gmail.com adresine isim-soyadı ve eposta adresinizi bildiriniz.

Bu seminerin temel çıkış noktasını, İmre Özbek Eren’in 2017 tarihli “Mahalle: Yeni Bir Paradigma Mümkün mü?” başlıklı kitap çalışması oluşturmaktadır. Kitap, değişen paradigmalar altında bugün mahallenin anlamını sorgulamaya odaklanırken, devamında mahallenin sürdürülebilir nitelikleri bağlamında yeni bir paradigmanın, yorumun mümkün olabilirliğine cevap aramaya çalışır.

Ancak bu noktada İmre Özbek Eren, kitabın orijinal sorunsalını irdelemenin yanısıra, aradan geçen beş yılda yaptığı yayınlar paralelinde beliren yeni sorularla birlikte mahalle konusunu yeniden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Mahalle/komşuluk biriminin kentsel ve toplumsal bir yaşam alanı olarak, mimarlık-planlama kuram ve pratiğindeki karşılığı aranırken, bugünkü sosyo-kültürel ve liberal politikalara bağlı olarak nasıl dönüştüğü de anlaşılmaya muhtaçtır. Mekân epistemolojimizi şekillendiren bu arka plan anlaşılmaksızın, kente, kültürel mirasa, doğal çevreye veya toplumsal sorunlara ilişkin bir söz söylemek mümkün değildir. Küresel paradigmaların etkisiyle değişen-dönüşen kent ve toplum yaşantımız, ‘meta-verse’in tartışıldığı şu günlerde acaba nereye evirilmektedir? Mekânın ki yer-yok/yer arasında salınım yaptığı bu perspektifte, bu çalışmaya konu olan mahalle/ komşuluk birimine dair neler söylenebilir? Sürdürülebilir değerlerden bahsederken, bunlar hangi bağlamda gerçeklik kazanabilir? Diyalektik biçimde uzamı daralan küresel dünyamızda, yerel olan giderek önem kazanmakta iken, bu çalışma bağlamında mekân-toplum-mahalle ekseninde bakış noktası nasıl belirlenebilir? Gibi zihin açıcı sorular mimarlık kuram ve pratiğini etkilediği kadar bilimsel araştırma süreçlerini de şekillendirmektedir. Tüm bu tartışmaların, yeni çalışmalara kapı aralaması beklenmektedir.

Prof.Dr.İmre ÖZBEK EREN, Mimarlık eğitimini Mimar Sinan Üniversitesi'nde (1997), Yüksek Lisans çalışmasını İstanbul Teknik Üniversitesi Restorasyon Programı’nda (2000) , doktorasını ise Mimar Sinan Üniversitesi Mimari Tasarım Sorunları Programı’nda  (2006) tamamlamıştır.

1999-2018 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır. Lisans düzeyinde mimari projeler yanı sıra uzmanlık alanlarıyla ilintili çeşitli dersler vermiştir. Benzer şekilde yüksek lisans ve doktora düzeyinde de tez yürütücülüğü görevi yanı sıra proje, seminer ve kuramsal dersler vermiştir. Pek çok idari görev üstlenmiştir. 2018-2022 tarihleri arasında İstanbul Şehir Üniversitesi’nde görev almıştır. Aralık 2020 tarihinden bugüne Marmara Üniversitesi’nde görev almaktadır.

Mimarlık meslek pratiğine dair çalışmalar kısmen devam ederken, akademik &c